آهنگسازی در موسیقی راک و متال - قسمت اول
معمولا
ساختار یک گروه موسیقی در ابتدای شکل گیری از چند حالت خارج نیست ،یا
اینکه اعضای آن از همان ابتدا تصمیم می گیرند که در چه سبکی کار کنند و یا
اینکه سعی می کنند به نوعی موزیک متفاوت و خاص خودشان را بوجود بیاورند.
گاهی هم بعد از مدتی تغییر سبک می دهند و یا بعد از دوره ای بازنوازی به
موزیک خاص خودشان رو می آورند. اگر گروه سبکی را انتخاب کند و بتواند آن
را بخوبی در آهنگهایش پیاده کند قطعه های معقول و خوش صدایی را می سازد که
به گوش شنونده قابل قبول می آید ولی شاید بهترین ویژگی برای یک گروه راک
رسیدن به شیوه خاص خودش باشد. به این معنی که به عنوان مثال وقتی به یک
آهنگ گوش می کنید بدون اینکه اسم گروه یا آهنگساز را بدانید به نظرتان
بیاید که این آهنگ کار کیست ؟
انتخاب کردن یک سبک موجود کار آهنگسازی را راحتتر می کند چون از قالب و روشهای خاص آن سبک در آهنگسازی استفاده می شود ولی در عین حال از ارزش هنری کار کم می کند چون از مشخصه های شناخته شده یک سبک خاص بجای بوجود آوردن خود آن مشخصه استفاده شده است. از طرف دیگر رسیدن به سبک خاص هم خیلی مشکل است و به طور کلی کارهای خلاق و نوآور هم به سختی شکل می گیرند و هم سخت مخاطب پیدا می کنند. در خیلی موارد برای گروههایی که موزیک نو و جا افتاده ای را بوجود میاورند که قبلا وجود نداشته سالها طول می کشد که طرفدارهای زیادی پیدا کنند (که البته این قضیه از ارزش کار آنها کم نمی کند). گاهی بعد از انتشار چند آلبوم و حتی گاهی هیچوقت! ولی همین گروهها هستند که باعث می شوند سبکهای مختلف شکل بگیرند و شکل گیری سبکهای موسیقی پویا باشد. ویژه بودن موسیقی می تواند به خیلی چیزها بستگی داشته باشد. از نوع انتخاب و ترکیب کلید ، گام ، تمپو ، ملودی ها ، شعر ، تکنیکها و شگردهای نوازندگی و خوانندگی گرفته تا نوع سازها ، شیوه ضبط و غیره. ولی از همه مهمتر نوع خود موزیک است و نه صداها. وقتی یک گروه به چنین مرحله ای می رسد تا حد زیادی به موفقیت رسیده است ، چه توانسته باشد در رساندن موزیکش به گوش مخاطبها و یا به شکل تجاری هم موفق باشد و چه نه.
این "کاراکتر" موسیقی به معنی مهارتهای تکنیکی اعضای گروه نیست. چون گروههای زیادی هستند که از لحاظ تکنیکی شاید حتی ضعیف هم باشند ولی به نوع خاص موزیک خودشان رسیده باشند. بنابراین اینکه به عنوان مثال گیتاریست گروه خیلی چیره دست باشد یا خواننده صدای خوب و قوی داشته باشد برای موفقیت (از لحاظ موسیقی) کافی نیست ولی بخصوص در بسیاری از زیرشاخه های موزیک "متال" تکنیک و مهارت اجرا نقش زیادی در ساختار موسیقی دارد و البته حتی در رابطه با مهارتهای تکنیکی نیز نوازنده و خواننده هایی نتیجه بهتری می گیرند که به شکلی از تکنیکها به روش منحصر به خودشان استفاده می کنند و به اصطلاح "شگرد" خاص خودشان را دارند.
کاملا طبیعی و رایج هست که کارهای ابتدایی گروهها خیلی به موزیکهای مورد علاقه شان شبیه باشد و هنوز شخصیت خاص خودش را پیدا نکرده باشند. این نکته را در آلبومهای اول و دوم خیلی از گروههای حرفه ای هم می توان تشخیص داد. ولی مهم اینست که گروه فعال باشد و به سمت موزیک خودش حرکت کند. مشکل خیلی از آهنگسازهای تازه کار اینست که به دلیل علاقه زیادشان به یک گروه آهنگهایشان شبیه به کارهای آن گروه مورد درمی آید. زیاد بازنوازی کردن هم همین تاثیر بد را دارد، یعنی آهنگساز بدون اینکه قصد کپی برداری داشته باشد ناخودآگاه این کار را انجام می دهد و موزیکش را شبیه گروه مورد علاقش می سازد.
متاسفانه گاهی آهنگسازها عمدا سعی می کنند که کارشان شبیه به کارهای یک گروه حرفه ای و شناخته شده باشد تا خودشان و شنونده هایشان اون موسیقی را دوست داشته باشند. معمولا هر دوره ای هم یک گروههایی "مد" می شوند و بعضی سعی میکنند شبیه آنا باشند تا به نتیجه برسند. منظورم از مد شدن اینست که حتی کسایی که سررشته ای از موسیقی راک و یا حتی کلا موسیقی (!) ندارند سنگ یک گروهی را به سینه می زنند! در جامعه ما هم که خیلی چیزها مد می شوند که شاید در نگاه اول اصلا ربطی به مد شدن ندارند ولی حتی گاهی بین طرفدارهای موزیک راک هم این ذهنیت غلط وجود دارد که چنین کارهایی واقعا موفق هستند. مثلا خواننده گروه صدایش را شبیه به خواننده دیگری می کند (گاهی فقط شعر فارسی می شود!) ، گیتاریست سعی می کند تکنیکهای شناخته شده یک گیتاریست دیگر را بزند و... حتی دیدم ام که بعضی اسم گروه ، آهنگها یا آلبومشان را هم شبیه به گروه مورد علاقه شان می کنند. در واقع اینها همه روشهایی هستند که مخاطب عام و کم شناخت را جذب می کنند و یا به نوعی مخاطب را گول می زنند. این موردها برای یک گروه که تنها می خواهد "کاور بند" (گروهی که کار گروههای معروف دیگر را "کاور" یا "بازنوازی" می کند) باشد ایرادی ندارد ولی برای گروهی که می خواهد کارش را منتشر کند اشتباه است. البته بهتر است همینجا اشاره کنم که تاثیر گرفتن از هنرمندهای دیگر یک امر کاملا طبیعی است ، فقط این کار نباید به شکل "تقلید" باشد. کلا چون در ایران چیزی به اسم یا شبیه به "کلوپ راک" وجود ندارد طرفدارای راک ذهنیت درستی از گروهها ندارند و محدودیتها هم باعث می شود گاهی اتفاقهای عجیبی بیفتد. البته در حال حاضر خیلی به ندرت کنسرتی برگزار می شود ولی به عنوان مثال وقتی هنوز بعضی کنسرتهای رسمی وجود داشت خیلی از کاور بند ها "کنسرت بزرگ" برگزار می کردند و معمولا خیلی هم طرفدار داشتند. در صورتی که این اتفاق هیچ وقت در یک فضای آزادتر نمی افتد. کاور بند ها هرچقدر هم که نوازنده های خوبی داشته باشند باز هم کارشان درجه ۲ و ۳ به حساب می آید و هیچوقت کنسرت بزرگ نمی دهند و در عوض در کلوپها به شکل مداوم (گاهی سالهای زیاد) اجرا می کنند.
